Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2026 là thử thách lớn lao nhưng cũng đầy cơ hội để các bạn học sinh khẳng định bản thân. Đây không chỉ là cách để kết thúc hành trình cấp ba mà còn là bước đệm quan trọng cho giấc mơ đại học.
Nhiều bạn hiện tại đang lo lắng về những thay đổi trong quy định thi cử, đặc biệt là điều kiện để được công nhận tốt nghiệp và công thức tính điểm mới. Bài viết này HavaEdu sẽ giúp bạn nắm bắt rõ ràng, dễ hiểu để tự tin hơn trong việc lập kế hoạch học tập, dựa trên các thông tin chính thức từ Bộ Giáo dục và Đào tạo.
1. Tại sao bạn cần nắm rõ quy định xét tốt nghiệp THPT 2026?
Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2026 đánh dấu sự chuyển tiếp hoàn toàn sang Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, với nhiều điều chỉnh nhằm giảm áp lực cho học sinh và đánh giá toàn diện hơn năng lực của bạn.
Không giống như trước, kỳ thi giờ đây tập trung vào việc kết hợp giữa kết quả thi và quá trình học tập lâu dài, giúp bạn không phải “cày cuốc” chỉ trong những tháng cuối.
Hiểu rõ điều kiện và cách tính điểm sẽ giúp bạn phân bổ thời gian hợp lý: ôn thi hiệu quả cho 4 môn chính, đồng thời duy trì điểm số ổn định qua các năm lớp 10-12. Điều này không chỉ giúp đỗ tốt nghiệp mà còn hỗ trợ xét tuyển đại học sau này.
2. Điều kiện cơ bản để được công nhận tốt nghiệp THPT 2026
Để nhận được tấm bằng tốt nghiệp THPT – “tấm vé thông hành” cho tương lai – bạn cần đáp ứng đầy đủ các yêu cầu theo Điều 45 của Quy chế thi tốt nghiệp THPT (ban hành kèm Thông tư 24/2024/TT-BGDĐT). Dưới đây là những điều kiện chính, mình giải thích đơn giản để bạn dễ hình dung:
2.1. Điều kiện chung cho tất cả thí sinh
Đủ tư cách dự thi: Bạn phải hoàn thành chương trình học lớp 12, đăng ký dự thi đúng hạn và không vi phạm quy chế thi (như gian lận, dẫn đến hủy kết quả). Nếu bị kỷ luật nặng, bạn sẽ mất cơ hội ngay lập tức.
Điểm thi tối thiểu: Mỗi môn thi bạn đăng ký phải đạt trên 1.0 điểm (thang điểm 10). Không có môn nào “nằm im” ở mức 1.0 hoặc thấp hơn, vì điều này sẽ loại bạn khỏi danh sách xét tốt nghiệp.
Điểm xét tốt nghiệp (ĐXTN) đạt chuẩn: Tổng điểm sau khi tính toán phải từ 5.0 trở lên (làm tròn đến hai chữ số thập phân). Đây là “cửa ải” quyết định bạn có đỗ hay không.
Những quy định này nhằm đảm bảo bạn không chỉ “sống sót” qua kỳ thi mà còn chứng minh được sự tiến bộ thực sự trong học tập.
2.2. Các trường hợp đặc biệt được miễn thi
Không phải thí sinh nào cũng phải thi đủ 4 môn. Nếu bạn thuộc nhóm sau, bạn vẫn được công nhận tốt nghiệp mà không cần lo điểm thi:
– Người khuyết tật nặng hoặc có hoàn cảnh đặc biệt theo quy định của Bộ GD&ĐT (khoản 1 Điều 39 Quy chế thi).
– Học viên giáo dục thường xuyên (GDTX) gặp khó khăn đặc thù.
– Thí sinh được triệu tập tham gia Olympic quốc tế hoặc khu vực (miễn toàn bộ bài thi nếu đáp ứng điều kiện).
Trong trường hợp miễn thi ngoại ngữ (như có chứng chỉ quốc tế), bạn vẫn phải thi các môn khác, và điểm ngoại ngữ không được quy đổi thành 10 điểm. Nếu bạn thuộc nhóm này, hãy kiểm tra sớm với trường để chuẩn bị hồ sơ.
>>> Đọc thêm: Đại học Bách khoa Hà Nội công bố kế hoạch tổ chức Kỳ thi ĐGTD (TSA) năm 2026
3. Bạn phải thi bao nhiêu môn để xét tốt nghiệp?
Theo Quyết định 4068/QĐ-BGDĐT về phương án tổ chức kỳ thi từ năm 2025 (áp dụng tương tự cho 2026), bạn chỉ cần thi tối thiểu 4 môn – giảm so với 6 môn trước đây, giúp giảm gánh nặng đáng kể. Cụ thể:
2 môn bắt buộc: Toán và Ngữ văn. Đây là “nền tảng” không thể thiếu, vì chúng phản ánh kỹ năng cơ bản của bạn.
2 môn tự chọn: Chọn từ 9 môn lớp 12: Ngoại ngữ (Tiếng Anh, Pháp, Nga, Trung, Đức, Nhật), Lịch sử, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Địa lý, Giáo dục kinh tế & pháp luật, Tin học, Công nghệ.
Hình thức thi cũng thay đổi: Ngữ văn thi tự luận (120 phút), các môn còn lại là trắc nghiệm (50 phút/môn). Kỳ thi diễn ra đồng loạt toàn quốc, với đề thi chung theo GDPT 2018 – chỉ một loại đề duy nhất từ năm 2026.
Việc chọn môn tự chọn rất quan trọng, vì nó không chỉ ảnh hưởng đến điểm tốt nghiệp mà còn dùng cho xét đại học. Các bạn chọn những môn mạnh nhất để tối ưu hóa điểm số!
4. Cách tính điểm xét tốt nghiệp THPT 2026: Công thức mới
Từ năm 2025, công thức tính ĐXTN thay đổi lớn: tăng tỷ lệ điểm học bạ từ 30% lên 50%, và tính trung bình cả 3 năm THPT thay vì chỉ lớp 12. Mục tiêu là đánh giá toàn diện sự kiên trì của bạn, giảm “cú sốc” từ kỳ thi một lần duy nhất.
4.1. Các thành phần trong công thức
Điểm thi tốt nghiệp (50%): Lấy trung bình điểm 4 môn thi (Toán, Ngữ văn, 2 môn tự chọn), quy đổi về thang 10. Điểm từng môn được tính từ kết quả thực tế.
Điểm trung bình học tập (50%): Tính ĐTB cả 3 năm. Chỉ tính kết quả học tại Việt Nam theo GDPT hoặc GDTX, làm tròn đến 2 chữ số thập phân.
Điểm ưu tiên và khuyến khích: Cộng thêm nếu bạn có thành tích (xem phần 4.3).
4.2. Công thức chi tiết
Trong đó:
Kết quả do phần mềm tự động tính và làm tròn đến 2 chữ số thập phân. Nếu ĐXTN ≥ 5.0 và không môn nào ≤ 1.0, bạn đỗ.
4.3. Điểm ưu tiên và khuyến khích
Ưu tiên: Thí sinh được cộng từ 0,25 đến 0,5 điểm, nếu là con thương binh, bệnh binh, anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, anh hùng lao động, người dân tộc thiểu số, người bị nhiễm chất độc hóa học…
Khuyến khích: Chỉ cộng giải cao nhất nếu có nhiều:
– Giải Nhất/Nhì/Ba quốc gia hoặc Nhất tỉnh: +2.0 điểm.
– Khuyến khích quốc gia/Nhì tỉnh: +1.5 điểm.
– Ba tỉnh: +1.0 điểm.
Áp dụng cho học sinh giỏi, thi Olympic, thể thao, khoa học… Bỏ cộng điểm chứng chỉ nghề – một thay đổi để tập trung vào học thuật.
>>> Đọc thêm: Tham gia các hội nhóm ôn thi tuyển sinh 2026: Lợi ích từ cộng đồng học sinh
5. Lựa chọn tổ hợp môn thi: Bí quyết cho cả tốt nghiệp và đại học
Vì bạn thi 4 môn, có tới 36 tổ hợp có thể chọn cho 2 môn tự chọn (kết hợp với Toán + Ngữ văn). Dưới đây là tất cả các tổ hợp, giúp bạn cân nhắc dựa trên sở thích và mục tiêu đại học:
- Toán, Ngữ văn, Vật lý, Hóa học
- Toán, Ngữ văn, Vật lý, Ngoại ngữ
- Toán, Ngữ văn, Hóa học, Sinh học
- Toán, Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý
- Toán, Ngữ văn, Lịch sử, Ngoại ngữ
- Toán, Ngữ văn, Hóa học, Ngoại ngữ
- Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ, Sinh học
- Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ, Địa lý
- Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ, Giáo dục Kinh tế & Pháp luật
- Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ, Tin học
- Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ, Công nghệ
- Toán, Ngữ văn, Hóa học, Địa lý
- Toán, Ngữ văn, Vật lý, Công nghệ
- Toán, Ngữ văn, Vật lý, Tin học
- Toán, Ngữ văn, Vật lý, Giáo dục Kinh tế & Pháp luật
- Toán, Ngữ văn, Hóa học, Giáo dục Kinh tế & Pháp luật
- Toán, Ngữ văn, Hóa học, Tin học
- Toán, Ngữ văn, Hóa học, Công nghệ
- Toán, Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý
- Toán, Ngữ văn, Sinh học, Địa lý
- Toán, Ngữ văn, Lịch sử, Hóa học
- Toán, Ngữ văn, Sinh học, Giáo dục Kinh tế & Pháp luật
- Toán, Ngữ văn, Lịch sử, Sinh học
- Toán, Ngữ văn, Sinh học, Tin học
- Toán, Ngữ văn, Sinh học, Công nghệ
- Toán, Ngữ văn, Lịch sử, Giáo dục Kinh tế & Pháp luật
- Toán, Ngữ văn, Địa lý, Giáo dục Kinh tế & Pháp luật
- Toán, Ngữ văn, Lịch sử, Tin học
- Toán, Ngữ văn, Địa lý, Tin học
- Toán, Ngữ văn, Lịch sử, Công nghệ
- Toán, Ngữ văn, Địa lý, Công nghệ
- Toán, Ngữ văn, Giáo dục Kinh tế & Pháp luật, Tin học
- Toán, Ngữ văn, Vật lý, Sinh học
- Toán, Ngữ văn, Giáo dục Kinh tế & Pháp luật, Công nghệ
- Toán, Ngữ văn, Địa lý, Vật lý
- Toán, Ngữ văn, Công nghệ, Tin học
Chọn tổ hợp nào bạn cũng cần xem xét theo 114 tổ hợp xét đại học (từ A00 đến V11, cộng thêm tổ hợp mới như Toán-Tin học-Ngoại ngữ).
Ví dụ, nếu có nguyện vọng chọn ngành CNTT, ưu tiên tổ hợp có Toán + Tin học. Hãy tham khảo đề án tuyển sinh của trường đại học yêu thích để tránh “hụt hẫng” sau thi.
6. Lời khuyên ôn luyện: Làm sao để chinh phục kỳ thi tốt nghiệp THPT 2026?
Đỗ tốt nghiệp không khó nếu bạn bắt đầu ngay từ bây giờ. Hãy xây dựng lịch học cân bằng: 60% thời gian ôn 4 môn thi, 40% củng cố học bạ. Tham gia các khóa ôn trực tuyến để luyện đề sát cấu trúc và đừng quên rèn kỹ năng quản lý thời gian – đặc biệt với trắc nghiệm chỉ 50 phút.
Nếu cần hỗ trợ, các nền tảng như havaedu.vn hay các app ôn thi miễn phí sẽ là “người bạn đồng hành”. Nhớ theo dõi cập nhật từ Bộ GD&ĐT, vì có thể có điều chỉnh nhỏ về lịch thi (dự kiến cuối tháng 6/2026).
Và điều quan trọng nhất bạn phải luôn chú ý: giữ sức khỏe, ngủ đủ giấc, vì kỳ thi trên máy tính có thể thí điểm từ 2027, nhưng 2026 vẫn thi giấy.
>>> Đọc thêm: Làm thế nào để cải thiện kỹ năng viết văn nghị luận xã hội?
Kết luận
Xét tốt nghiệp THPT 2026 không còn là “ác mộng” nếu bạn nắm vững điều kiện và công thức tính điểm. Hãy biến lo lắng thành động lực, ôn luyện thông minh để không chỉ đỗ mà còn đạt kết quả xuất sắc.
HavaEdu chúc các bạn thành công! Nếu có bất kì thắc mắc nào liên quan đến học tập, các bạn hãy liên hệ với đội ngũ của HavaEdu để được tư vấn và giải đáp các thắc mắc nhé:
