Chắc hẳn bạn đã từng tự hỏi: Làm thế nào để học hiệu quả hơn, nhớ lâu hơn mà không bị kiệt sức? Câu trả lời có thể nằm ở việc khai thác sức mạnh của toàn bộ bộ não bạn. Trong nhiều năm qua, khái niệm về não trái và não phải đã trở nên phổ biến, giúp chúng ta hình dung cách não bộ xử lý thông tin.
Việc kết hợp cả hai bên não không chỉ là một ý tưởng hay ho, mà còn là chìa khóa để phát triển tiềm năng toàn diện. Trong bài viết này, HavaEdu sẽ cùng bạn khám phá cách áp dụng điều này vào việc học, giúp bạn không chỉ vượt qua các kỳ thi mà còn xây dựng kỹ năng cho tương lai.
1. Não trái và não phải – Sự thật bạn cần biết
Trong lý thuyết phổ biến từ những năm 1960, não trái được cho là chịu trách nhiệm cho các hoạt động logic, phân tích, ngôn ngữ và toán học. Ngược lại, não phải liên quan đến sáng tạo, trực giác, hình ảnh và cảm xúc.
Ví dụ, khi bạn giải một bài toán phức tạp, não trái dường như “làm việc” nhiều hơn, trong khi vẽ tranh hay sáng tác thơ lại kích hoạt não phải.
Tuy nhiên, các nhà khoa học từ Đại học Harvard và UNESCO đã chỉ ra rằng não bộ con người không hoạt động riêng lẻ từng bên: hai bán cầu não được kết nối bởi bó sợi thần kinh gọi là corpus callosum, cho phép chúng trao đổi thông tin liên tục.
Trong thực tế, hầu hết các hoạt động học tập đều yêu cầu sự phối hợp giữa hai bên não. Chẳng hạn, khi đọc sách, não trái xử lý ngôn ngữ, nhưng não phải giúp hình dung câu chuyện. Những người có sự cân bằng giữa hai bên não thường đạt kết quả tốt hơn trong một số kỹ năng như đọc hiểu.
Vậy tại sao chúng ta vẫn nói về não trái và não phải? Bởi vì khái niệm này giúp chúng ta nhận ra nhu cầu đa dạng hóa phương pháp học. Nếu bạn chỉ tập trung vào ghi chép và tính toán (thiên về não trái), bạn có thể bỏ lỡ khả năng sáng tạo (não phải). Ngược lại, nếu chỉ mơ mộng mà không có cấu trúc, việc học sẽ thiếu hiệu quả.
>>> Đọc thêm: Tăng cường trí nhớ bằng dinh dưỡng: Ăn gì để học tốt hơn?
2. Lợi ích của việc học tập toàn diện kết hợp hai bên não
Học tập kết hợp hai bên não, hay còn gọi là “whole brain learning”, mang lại nhiều lợi ích thiết thực:
Đầu tiên, nó cải thiện khả năng ghi nhớ. Khi bạn sử dụng cả logic và hình ảnh, thông tin được lưu trữ ở nhiều vùng não, dễ dàng lấy ra hơn. Ví dụ, thay vì chỉ học thuộc công thức vật lý, bạn có thể vẽ sơ đồ minh họa – điều này kích hoạt não phải và làm kiến thức “dính” lâu hơn.
Thứ hai, phương pháp này tăng cường sự tập trung và giảm stress. Hiện nay, các bạn học sinh thường gặp áp lực lớn, dẫn đến mệt mỏi. Các chiến lược toàn diện, như kết hợp chuyển động và thảo luận, giúp giải phóng dopamine – hormone mang lại cảm giác vui vẻ và động lực.
Cuối cùng, nó phát triển kỹ năng toàn diện cho tương lai. Trong thế giới hiện đại, bạn không chỉ cần kiến thức mà còn sáng tạo và làm việc nhóm. Học toàn diện giúp bạn trở nên linh hoạt, sẵn sàng cho đại học và công việc sau này. Theo các chuyên gia giáo dục, học sinh áp dụng cách này thường có điểm số cao hơn và ít bị kiệt sức hơn.
>>> Đọc thêm: Những thói quen buổi sáng giúp não bộ sẵn sàng tiếp thu kiến thức
3. Các chiến lược học tập kết hợp não trái và não phải
Dựa trên các phương pháp như Whole Brain Teaching (WBT) và các chiến lược dựa trên não bộ, đây là những cách bạn có thể áp dụng ngay:
3.1. Phân tích và hình dung thông tin
Bắt đầu bằng việc chia nhỏ kiến thức, sau đó, sử dụng hình ảnh để minh họa, như vẽ mind map cho bài lịch sử. Điều này kết hợp não phải, giúp bạn nhớ lâu hơn. Hãy thử áp dụng với môn toán: Giải bài tập logic, rồi vẽ biểu đồ để “thấy” vấn đề.
3.2. Thảo luận và dạy lại kiến thức
Sau khi học một phần, hãy quay sang bạn bè và giải thích lại, kèm theo cử chỉ tay. Điều này kích hoạt vùng ngôn ngữ (não trái) và vùng vận động, xã hội (não phải). Trong nhóm học, bạn có thể tăng cường sự tương tác, giúp cả nhóm tiến bộ.
3.3. Tích hợp chuyển động và nghỉ ngơi
Đừng ngồi yên một chỗ. Mỗi 20-30 phút, đứng dậy đi lại hoặc làm động tác đơn giản như vẫy tay minh họa khái niệm. Đây là “brain break”, giúp tăng lưu thông máu và giải phóng hormone học tập. Ví dụ, khi ôn sinh học, hãy diễn tả quá trình quang hợp bằng cử chỉ.
3.4. Sử dụng yếu tố thị giác và cảm xúc
Thêm hình ảnh, video hoặc thậm chí nhạc nền vào bài học. Đối với môn văn, đọc thơ rồi tưởng tượng cảnh, kết nối cảm xúc cá nhân. Điều này làm học tập trở nên vui vẻ, kích hoạt não phải mạnh mẽ.
3.5. Xây dựng môi trường tích cực
Bạn có thể bắt đầu buổi học bằng lời chào vui vẻ hoặc chia sẻ mục tiêu với bạn bè. Điều này tạo cảm giác an toàn, giúp não bộ sẵn sàng tiếp nhận thông tin mới.
Những chiến lược này có thể linh hoạt điều chỉnh theo môn học sao cho phù hợp. Ví dụ, trong hóa học, bạn nên kết hợp việc học công thức (não trái) với mô hình 3D (não phải) để vừa hiểu bài, vừa nhớ lâu.
Kết luận
Học tập kết hợp não trái và não phải không phải là một xu hướng, nhưng là cách để bạn tận dụng hết khả năng của não bộ. Hãy nhớ, não bộ của bạn là một hệ thống mạnh mẽ, sẵn sàng được kích hoạt.
Bắt đầu từ hôm nay, thử các chiến lược trên, và bạn sẽ thấy tiềm năng của mình được khai phá. HavaEdu chúc bạn học tốt và thành công!
Nếu có bất kì thắc mắc nào liên quan đến học tập, các bạn hãy liên hệ với đội ngũ của HavaEdu để được tư vấn và giải đáp các thắc mắc nhé:
